Rozstępy (striae distensae) to wrzecionowate pasma wyglądem przypominające bliznę przebiegające równolegle wykazujące również wiele jej cech w obrazie histopatologicznym.
W obrębie zmian skóra jest pozbawiona przydatków (mieszków włosowych, gruczołów potowych i łojowych). Rozstępy na pierwszy rzut oka przypominają czerwone, sinoczerwone lub białe, perłowe nieregularne pręgi. Ich kolor jest zależny od aktualnej fazy rozwoju. Jest to jeden z najpopularniejszych estetycznych problemów występujących wśród kobiet jak i mężczyzn. Rozstępy tworzą się na poziomie skóry właściwej. Ich powstawanie wiąże się z upośledzeniem fibroblastów, komórek znajdujących się w tkance właściwej, odpowiedzialnych za produkcję 2 rodzajów białek: kolagenu i elastyny. Białka te mają postać włókienkowatą, tworzą uporządkowaną sieć i nadają skórze elastyczność, jędrność, sprężystość. Gdy funkcjonowanie fibroblastów zostaje zaburzone, wytwarzane przez nie włókna są niepełnowartościowe, mniej wytrzymałe i mniej sprężyste, więc gdy dochodzi do ich silnego rozciągnięcia – pękają a w rezultacie tworzy się rozstęp.
Podstawowym czynnikiem który zwiększa ryzyko ich powstawania są predyspozycje genetyczne, czyli osobnicza skłonność do mniejszej wartościowości włókien sprężystych. Dodatkowo na proces powstawania rozstępów wpływają stany fizjologiczne organizmu oraz stany chorobowe. Do najczęstszych stanów fizjologicznych predysponujących do powstawania rozstępów należą: -ciąża (zmiany w okolicach brzucha i piersi) – okres dojrzewania (najczęstszymi miejscami występowania roztępów są uda, piersi, pośladki, okolice stawów kolanowych i barkowych, okolica lędźwiowo – krzyżowa) – szybki wzrost – nagły przyrost tkanki tłuszczowej czy też mięśniowej – menopauza – choroby endokrynologiczne (nadczynność nadnerczy oraz zespół i choroba Cushinga Charakterystyczne dla tych schorzeń jest nadmierne wydzielanie kortykosteroidów.
Podobne efekty daje przewlekła terapia lekami steroidowymi, zarówno miejscowa, jak i ogólna. – niskokaloryczna dieta oraz zaburzenia odżywiania – w wyniku niedostarczania dostatecznych ilości ilości składników odżywczych przebudowa białek występujących w skórze, w tym kolagenu i elastyny, jest utrudniona. Wyróżniamy dwie ewolucyjne fazy rozwoju:
ZAPALNA – występuje obrzęk w skórze właściwej oraz miejscowy stan zapalny wokół zmian, pofragmentowanie i zniekształcenie włókien tkanki łącznej. Występuje głównie kolagen typu III, co świadczy o uszkodzeniu struktury włókien W tej fazie rozstępy są czerwone, sino czerwone lub czerwono fioletowej. Jeśli odpowiednio wcześnie zaczniemy pracować nad rozstępami w tej fazie mamy największe szanse na ich pozbycie się.
ZANIKOWA – na tym etapie można zaobserwować ścieńczenie i zanik naskórka, postępujące spłaszczenie granicy skórno-naskórkowej, następnie zmniejszenie grubości i degradacje tkanki łącznej skóry właściwej. Może również dochodzić do zwiększonej syntezy cienkich, poskręcanych i rozgałęzionych włókien elastylowych. Rozstępy przyjmują biały, perłowy kolor, który wynika z prób regeneracji zerwanej sieci włókien kolagenowych, w tej fazie nie jesteśmy w stanie zlikwidować rozstępu w 100% a jedynie zmniejszyć ich widoczność.
